Terug naar Tarvod: een coming-of-ageliefdesverhaal

Met Terug naar Tarvod slaat Boris Dittrich een nieuwe literaire slag; sinds 2011 heeft Boris vijf thrillers uitgebracht, echter is de roman Terug naar Tarvod een meeslepend coming-of-ageliefdesverhaal tussen twee jongemannen. Hoofdpersoon Roman vertrekt in de zomer van 1977 naar Israël om in een kibboets te werken, een destijds populaire zomeractiviteit voor jongvolwassenen, wat op schitterende wijze wordt geschetst in het boek. Terwijl Roman strubbelt met zijn identiteit, ontmoet hij de Israëlische Noah. Hij is net getrouwd met een vrouw, maar de vonk tussen Roman en Noah is onontkoombaar. Boris: ''Het hart van het boek gaat over; komen ze bij elkaar of toch niet? Ze proberen eigenlijk allebei niet verliefd te zijn op elkaar, maar de lichamelijke aantrekkingskracht is zo sterk, dus uiteindelijk wordt het een echte liefdesromance.''    

Het begin

In het Algemeen Dagblad stuitte Boris op een interview met een dame die vanuit de Nederlandse overheid de taak heeft om erfgenamen op te sporen van eenzaam gestorven personen met een nalatenschap. Toen is de bal gaan rollen: ''Dat vond ik hele mooie baan, niemand kent zo’n beroep. Dus ik las dat interview met haar en dacht; goh, voor mijn thriller die ik in gedachten had, is het wellicht wel leuk om met haar te praten, wie weet. Dus ik heb toen een afspraak met haar gemaakt.'' Deze ontmoeting fungeerde als een basis voor het eerste en derde deel van het boek. Echter nam Boris wel een andere koers dan de thriller die hij oorspronkelijk voor ogen had. Terug naar Tarvod begint met Sophie Lohman, een ambtenaar bij het Rijksvastgoedbedrijf. Wanneer zij de zaak van de inmiddels overleden Roman Ronnes krijgt, vindt Sophie zijn memoires uit zijn tijd in de kibboets 42 jaar geleden. Deze dienen als een zekere raamvertelling in het middenstuk waar het liefdesverhaal tussen Roman en Noah tot leven komt. Vastbesloten om te achterhalen of Roman nog nabestaanden heeft, maar ook hoe hij aan zijn einde is gekomen, reist Sophie in het derde deel naar Israël opzoek naar antwoorden.

Waar de wegen van Boris en de fictieve Roman kruisen en scheiden

De bijzondere setting waar Roman in conflict komt met zijn eigen geaardheid kwam niet zomaar uit de lucht vallen. In de jaren zeventig werkte Boris drieënhalve maand in een kibboets en was toen nog zoekende naar zijn eigen seksualiteit. ''Ik wilde eigenlijk hetero zijn, maar dat lukte natuurlijk niet helemaal. Ik had toen wel een vriendin, die had ik ook nog toen ik terugkwam. Maar ik was heel erg eenzaam in die kibboets, want niemand sprak over homoseksualiteit.'' De periode die Boris daar heeft doorgebracht leidde echter niet tot een soortgelijke liefdesromance als die van Roman en Noah. ''Ik hunkerde daarnaar. En ik heb gezocht, dat kan ik je wel vertellen. Dus ik heb dat karakter helemaal zelf verzonnen, zoals ik mijn tijd in die kibboets had willen doorbrengen; een liefde met deze mooie man die dan ook op mij verliefd wordt. Dan verzin ik gewoon een karakter waar ik toen heel erg veel behoefte aan zou hebben gehad. Maar die hele Noah bestaat niet.'' Overigens vond Boris enkele jaren na zijn reis wel het gemis dat hij eerder voelde. In 1982 ontmoette hij de Nederlands-Israëlische kunstenaar Jehoshua Rozenman in Amsterdam. Het stel gaf elkaar in 2006 het jawoord.

Het tot leven brengen van een gemis en het creëren van volwaardige LHBT-personages

Het creëren van een karakter waar Boris als jonge twintiger behoefte aan had, omschreef hij als een ‘healing process’. ''Ik heb fotoalbums en herinneringen met een groot gemis, namelijk: ik was alleen, eenzaam. Als je dan zo’n periode beschrijft en je creëert een karakter die je volledig kan vormen... het was heerlijk! Elke dag achter mijn computer zitten en dan ontstonden er weer allerlei scenes. Zo’n karakter gaat helemaal leven in je hoofd, dus ik had hele gesprekken met die Noah, afvragend wat hij gedaan zou hebben in een bepaalde situatie.'' Naast het invullen van een romance waar hij destijds naar smachtte, corrigeert Boris al jaren een ander gemis binnen zijn literaire werk: volwaardige, driedimensionale LHBT-hoofdpersonages. ''Dat heb ik namelijk vroeger altijd gemist'' zegt Boris. ''Ik las in die tijd ook vrij veel en er waren helemaal geen volwaardige LHBT-karakters in boeken of films. Er was altijd iets ‘mis’ met die mensen. Ik kon me niet vereenzelven.'' Zijn observatie met betrekking tot de representatie (of juist misrepresentatie) van LHBT-personages gaf hem destijds een krachtige ingeving: ''Ik heb altijd gedacht; als ik zelf ga schrijven, ga ik juist dat soort [LHBT-] karakters neerzetten die goed in elkaar zitten, die de hoofdpersoon zijn. En dat kan een lesbische vrouw zijn, een trans persoon of een homo. Maakt niet uit, maar in ieder geval iemand waar jonge lezers zich mee kunnen identificeren.''

Boris O. Dittrich: politicus en mensenrechtenactivist

Velen kennen Boris niet alleen als auteur, maar ook juist als politicus en activist. Van 1994 tot 2006 was hij lid van de Tweede Kamer voor D66. Hij stond onder andere bekend als politicus die open was over zijn homoseksualiteit en die zich inzette voor LHBT-rechten. Een van zijn meest trotse momenten uit die tijd (en terecht) is dan ook zijn cruciale rol in het openstellen van het huwelijk. Hij begon in 1994 het onderwerp aan te snijden in de Kamerdebatten. Ondanks het tegengeluid vanuit diverse hoeken, kreeg Boris over tijd steeds meer steun aan zijn zijde. Op 1 april 2001 werd het huwelijk opengesteld voor koppels van hetzelfde geslacht. Hiermee werd Nederland het eerste land ter wereld dat dit mogelijk maakte. Sindsdien hebben 28 landen dit voorbeeld gevolgd: ''Terwijl wij in Nederland met dat idee begonnen zijn. Heel klein, en nu is het gigantisch. Dus daar ben ik heel trots op.''

Tussen 2007 en 2018 was Boris werkzaam als Directeur Pleitbezorging Seksuele Minderheden voor Human Rights Watch. Wereldwijd gaf Boris onder andere ook gastcolleges op universiteiten met betrekking tot mensenrechten. Niet al te lang geleden sprak Boris over het openstellen van het huwelijk, waarna een van de jonge aanwezigen haar verbazing uitte. ''Was er dan een tijd dat homo’s en lesbies niet konden trouwen? Maar dat is toch discriminatie?'' zei de jongedame volgens Boris. ''Toen dacht ik; dat is leuk, als je 18 bent en dat dat gewoon normaal is. Dat je denkt dat dat altijd zo geweest is.'' Hoewel hij die vanzelfsprekendheid vanuit de jongere generatie als een mooie ontwikkeling omschrijft, benadrukt Boris wel het belang van de geschiedenis erachter: ''Er zijn een heleboel mensen die het pad geëffend hebben voor waar we nu zijn. Dus we moeten het verleden koesteren, maar met de blik naar de toekomst.''

Tekst: Marvin van der Heide