De wijziging, die met een nipte meerderheid door het parlement kwam, verbiedt ook draagmoederschap. Volgens premier Robert Fico en zijn coalitie is het doel “het beschermen van traditionele waarden”. Amnesty International Slovakije noemt de veranderingen “draconisch” en in strijd met internationale verdragen.

Volgens mensenrechtenorganisatie Iniciatíva Inakosť verbiedt de nieuwe bepaling expliciet juridische erkenning van gender en is dit een directe aanval op trans en intersekse personen. Sinds de stemming heeft de organisatie tientallen noodkreten ontvangen van bezorgde burgers.

De stemming verraste velen: Fico’s regering had eigenlijk te weinig zetels, maar kreeg steun van enkele oppositieleden. Critici stellen dat Fico de grondwet gebruikt om spanningen aan te wakkeren en af te leiden van economische problemen. Hoofdredacteur Beata Balagová van dagblad SME noemt de stap “een politiek spel”.

Opvallend is dat de wijziging ook vastlegt dat Slowaakse wet boven EU-recht gaat bij kwesties rond “nationale identiteit”. Juristen waarschuwen dat dit tot confrontaties met Europese instellingen kan leiden. Amnesty zegt dat de staat zo verder wordt versterkt ten koste van burgers.

De aanpassingen volgen een breder patroon in Centraal-Europa, waar regeringen steeds vaker nationale identiteit en ‘traditionele waarden’ inzetten om democratische rechten in te perken. Terwijl de maatschappelijke acceptatie van LGBTQ+-personen in Slowakije juist groeit, lijken de politici in Bratislava de klok bewust terug te draaien.